Surrealizm jest nurtem w sztuce, który pojawił się na początku XX wieku i czerpał inspiracje ze świata snów i marzeń sennych. Jego najbardziej znanymi przedstawicielami są Salvador Dalí, Max Ernst czy Joan Miró. Sztuka surrealistyczna przenosi widza do innego, dziwnego świata, pełnego bardzo realistycznych wizualnych obrazów tworzonych z elementów mieszanego stylu. Dowiedz się, jak rozpoznać dzieła surrealistycznych twórców!
Surrealizm – nazwa, geneza, cechy
Surrealizm jest szczególnym nurtem artystycznym, który powstał we Francji w 1924 roku i miał spore oddziaływanie na literaturę, sztuki plastyczne oraz filmy. Inicjatorem prądu był twórca manifestu surrealistycznego – Andre Breton, który zasugerował nowatorskie idee i metody tworzenia sztuki, aby odrzucić tradycyjne pojęcia piękna.
Surrealizm w sztuce plastycznej polegał na całkowitym odejściu od realistycznych schematów estetycznych, zamiast tego inspiracją stały się znane ludzkości motywy snu i odmienne stany świadomości – jak halucynacje czy wizje. W dużym stopniu przyczyniło się do tego rozwinięcie psychoanalizy, a w szczególności dzieł Zygmunta Freuda i Carla Gustava Junga. Nadrealizmu towarzyszy ekspresja emocji i wewnętrznych problemów, pozwalająca widzieć rzeczywistość poprzez pryzmat swojej wrażliwości artysty.
Surrealiści byli szczególnie zainteresowani podświadomością, czyli lękami, wspomnieniami, czy też przeczuciami. Ich sztuka opierała się głównie na symbolice oraz wywoływaniu silnych emocji. Ich dzieła często pozbawione były sensu i logiki, a ich tematyka traktowana była z perspektywy zarówno psychoanalizy, jak i magii i okultyzmu. Obrazy surrealistów pełne były abstrakcji oraz sformułowań odnoszących się do trudnych do pojmowania sytuacji ludzkiego życia.
Czytaj też: Cechy kubizmu.
Kierunek ten został najsilniej zainspirowany malarstwem Hieronima Boscha, który zasłynął z tworzenia niezwykle barwnych i surrealistycznych dzieł. Równocześnie, w surrealizmie można odnaleźć inspiracje romantycznym malarstwem.
Przykłady obrazów i rzeźb surrealistycznych
Salvador Dali to sztandarowa postać surrealizmu w malarstwie. Jego unikatowe obrazy, charakteryzujące się zdeformowanymi kształtami i symbolicznymi motywami, do dziś cieszą oko odbiorcy. Najbardziej znane dzieła artysty to „Trwałość pamięci”, „Płonąca żyrafa” oraz „Kuszenie świętego Antoniego”. Jego dzieła często nawiązywały do jego muzy – żony Gali. Twórczość Dalego ukazuje nam tajemnice snu i halucynacji, a jego prace pozytywnie wpłynęły na rozwój sztuki surrealizmu.
Sprawdź też: Cechy symbolizmu.
Marcel Duchamp i Francis Picabia odnieśli sukces na nowojorskich wystawach. Było też kilku europejskich reprezentantów surrealizmu, takich jak Max Ernst i Hans Arp. Obrazy Ernsta są ponadczasowe – między innymi „Ubu Imperator”, „Oko ciszy” czy „Vox Angelica”.
Marc Chagall często przedstawiał surrealistyczne, dziwaczne sceny, w których postaci lewitowały pomiędzy rzeczywistością a snem. Obrazy takie jak „Zegar z błękitnym skrzydłem” czy „Zakochani nad miastem” są doskonałym przykładem tego typu twórczości. Również Frida Kahlo z powodzeniem eksploatowała elementy surrealizmu tworząc dzieła takie jak „Szpital Henry’ego Forda” lub „Dwie Fridy”. Sprawdź też, jakie są charakterystyczne cechy modernizmu.
Nadrealizm przybrał różne formy w kinie. Dwa z najbardziej znanych dzieł tego stylu to „Pies andaluzyjski” (w którym zachwyca charakterystyczna scena przecinania oka) i „Złoty wiek”, który powstał we wspólnym tworzeniu Luisa Bunuela i S. Dalego.Czytaj też: Naturalizm – cechy.
